Kocioł centralnego ogrzewania
Najwygodniejszym rozwiązaniem wśród urządzeń na paliwa stałe są kotły na pelet. Pelet jest paliwem o wysokiej wartości opałowej, łatwym w transporcie i składowaniu. Dozowany jest do kotła automatycznie, a przy odpowiednio dużym zbiorniku o uzupełnianiu zapasu paliwa można zapomnieć nawet na kilkanaście dni
Instalacja urządzenia grzewczego odgrywa kluczowe znaczenie dla
kosztów eksploatacji budynku. Od tego, na jaki kocioł centralnego ogrzewania
się zdecydujemy, zależeć będzie również komfort domowników – nie tylko ten
cieplny, ale także komfort użytkowania kotła. Jedne urządzenia wymagać będą
bowiem częstego nadzorowania, inne zaś są zupełnie bezobsługowe. Decydując się
na centralne ogrzewanie domu kotłem grzewczym, do dyspozycji mamy trzy rodzaje
urządzeń: kotły na paliwa stałe, gazowe oraz na olej opałowy. Co warto o nich
wiedzieć?
Kotły na paliwa stałe Wśród tych urządzeń grzewczych wciąż niemałą popularnością cieszą się kotły
węglowe. Przede wszystkim z uwagi na stosunkowo niskie koszty ogrzewania tym
paliwem. Decydując się na takie urządzenie grzewcze, trzeba się jednak liczyć z pewnymi niedogodnościami. Wymagają one regularnego dokładania paliwa – nawet
jeśli jest to kocioł z automatycznym podajnikiem, do naszych obowiązków należeć
będzie zakup i składowanie węgla, uzupełnianie zbiornika paliwem oraz regularne
usuwanie popiołu. Ponadto węgiel jest paliwem brudnym – pył węglowy uniemożliwi
nam wykorzystanie części kotłowni na cele gospodarcze, chociażby do
przechowywania rzeczy, na które zabrakło miejsca w domowych wnętrzach. Kotły
węglowe nie należą też do urządzeń ekologicznych. Podczas spalania emitują do
atmosfery spore ilości tlenku węgla, pyłów i gazowych zanieczyszczeń
organicznych. O tym, jak szkodliwe jest to dla środowiska i dla nas samych
przekonać się można zwłaszcza zimą, kiedy to silne mrozy i bezwietrzna pogoda
powodują, że wiele miast naszego kraju spowija smog. Jeśli mimo wszystko
zdecydujemy się na ogrzewanie domu kotłem węglowym, najsłuszniejszym
rozwiązaniem będzie wybór kotła piątej generacji, czyli najwyżej klasy 5. Takie
urządzenia pracują z wysoką sprawnością, emitują też znacznie mniej
niebezpiecznych związków niż modele gorszej klasy 3 i 4. Zmiany umożliwiające
poprawę parametrów pracy kotłów węglowych niosą jednak za sobą wzrost ceny
urządzeń najwyższej klasy. Również decydując się na kotły na drewno lub uznawane
za jeszcze bardziej ekologiczne i energooszczędne kotły na pelet, warto wybrać
urządzenia klasy 5. Wśród kotłów na drewno dobrym wyborem będzie urządzenie
zgazowujące, czyli spalające gazy powstałe w trakcie termicznego rozkładu
drewna z niedoborem tlenu. To najbardziej wydajny rodzaj kotłów na takie
paliwo. Opalane drewnem są jednak dobrym rozwiązaniem dla osób, które mają
dostęp do dobrego paliwa. Drewno musi być odpowiednio wysuszone. Taki kocioł na
drewno wymaga również regularnego dokładania paliwa i miejsca do składowania
jego zapasu.
Pracą nowoczesnych kotłów kondensacyjnych można w łatwy sposób s terować z np. poziomu smartfona nie wstając z kanapy. Wystarczy zainstalować aplikację mobilną dedykowaną do obsługi urządzenia grzewczego naszego producenta
Kotły gazowe To urządzania wymagające minimalnej obsługi. Sprowadza się ona do
ustawienia odpowiednich parametrów pracy urządzenia. Taki kocioł będzie więc
dobrym wyborem dla osób, które cenią sobie wygodę. Dom ogrzewany gazem możemy
pozostawić bez opieki, nie obawiając się, że podczas naszej nieobecności w domu paliwo w kotle się
wypali, a wnętrza wychłodzą. Modele kondensacyjne pozwolą nam zmniejszyć
rachunki za ogrzewanie. Wykorzystują bowiem nie tylko energię cieplną
powstającą podczas spalania paliwa, ale także ciepło, które przy zastosowaniu
tradycyjnej techniki grzewczej pozostaje niespożytkowane. Przed wydostaniem się
spalin przez komin schładzają je na tyle, że zawarta w nich para wodna ulega
kondensacji, a uwolnione w ten sposób ciepło jest przekazywane do systemu
grzewczego. Dzięki temu ze spalania tej samej jednostki paliwa w kotle
kondensacyjnym zyskujemy więcej ciepła niż podczas spalania paliwa w kotle
konwencjonalnym. Kotły gazowe są znaczniej bardziej przyjazne dla środowiska
niż węglowe. Podczas spalania gazu do atmosfery emitowanych jest o wiele mniej zanieczyszczeń. Urządzenia gazowe mogą
być zasilane gazem ziemnym oraz płynnym. Gaz ziemny dostarczany jest do budynku
siecią gazową. To bardziej ekonomiczne rozwiązanie. Gaz płynny jest droższym
paliwem i wymaga zamontowania zbiornika na zapas paliwa na działce oraz
wykonania instalacji, która dostarczy gaz do budynku. Jeśli więc mamy możliwość
podłączenia domu do sieci gazowej i budowa przyłącza jest opłacalna, warto
skorzystać z tego rozwiązania.
Kotły olejowe Mogą być dobrym rozwiązaniem, m.in. gdy nie mamy możliwości podłączenia
domu do sieci gazowej lub jesteśmy posiadaczami małej działki, na której trudno
byłoby zlokalizować zbiornik na gaz płynny, a zależy nam na komfortowym
ogrzewaniu. Emitowane przez kotły olejowe spaliny są stosunkowo czyste, a same
kotły, podobnie jak urządzenia gazowe, są w pełni zautomatyzowane i bezobsługowe. Paliwo dostarczane jest do nich ze zbiornika zlokalizowanego w osobnym pomieszczeniu technicznym, np. w piwnicy. Ogrzewanie olejowe jest
jednak droższe od ogrzewania paliwami stałymi czy gazem ziemnym. Dlatego
decydując się na kocioł olejowy, warto postawić na urządzenie kondensacyjne.
Producenci nowoczesnych urządzeń kondensacyjnych, z myślą o przyszłości
przystosowali je do przejścia z oleju kopalnego na opałowy z udziałem biooleju,
co pozwali eksploatować kotły z udziałem energii odnawialnej.
Nowoczesne kotły olejowe sprawdzą się podczas modernizacji starych instalacji i montażu w nowych budynkach
Urządzenia hybrydowe Dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza w przypadku remontowanych domów, są urządzania kompaktowe, które łączą w sobie kondensacyjny kocioł gazowy lub
olejowy oraz pompę ciepła wykorzystującą do ogrzewania darmowe ciepło
zakumulowane w powietrzu atmosferycznym. W zależności od wybranego sposobu
pracy, urządzenie będzie dążyło do zapewnienia najmniejszych z możliwych
kosztów ogrzewania lub np. do szybkiego dostępu do ciepłej wody użytkowej.
Regulator sterując pracą urządzenia hybrydowego uwzględni ceny energii
elektrycznej (niezbędnej do zasilania pompy ciepła) i gazu lub oleju, w pierwszej kolejności wybierając najtańszy w danym momencie sposób ogrzewania.
Kocioł jedno- czy dwufunkcyjny? Kotły grzewcze mogą być jedno – lub dwufunkcyjne. Urządzenia jednofunkcyjne
zasilają jedynie instalację c.o. Dwufunkcyjne, dzięki wbudowanemu wymiennikowi
przepływowemu, przygotowują też ciepłą wodę użytkową. Wszystkie kotły na paliwa
stałe są urządzeniami jednofukcyjnymi. Kotły gazowe i olejowe dostępne są natomiast w wersji jedno- lub dwufunkcyjnej. Do kotła jednofunkcyjnego trzeba
dokupić zasobnik wody użytkowej. Jej zapas jest magazynowany i podgrzewany w zasobniku do ustalonej temperatury, dzięki czemu z ciepłej wody można korzystać
niemal bez limitu (ogranicza nas jedynie pojemność zasobnika). Kotły
dwufunkcyjne nie potrzebują dodatkowego zasobnika. W ich przypadku woda
podgrzewana jest podczas przepływania przez wymiennik ciepła, po odkręceniu
kranu. Niesie to ze sobą pewne niedogodności, mianowicie odkręcenie ciepłej
wody w drugim kranie może spowodować gwałtowne obniżenie temperatury tej
wypływającej z kranu odkręconego wcześniej. Urządzenia dwufunkcyjne polecane są do mieszkań oraz małych domów z jedną łazienką i niezbyt oddalonymi od kotła
punktami poboru c.w.u.
Na co jeszcze zwrócić uwagę? Wybierając kocioł do nowego lub remontowanego budynku, dużą uwagę należy
poświęcić odpowiedniemu doborowi mocy urządzenia grzewczego. Szukając
informacji na ten temat, można się natknąć na współczynniki, które pozwolą
wyliczyć moc kotła z zapotrzebowania na ciepło określonego na podstawie
powierzchni domu. Takie obliczenia należy traktować czysto orientacyjnie. Każdy
dom wymaga indywidualnego podejścia, ponieważ jego faktyczne zapotrzebowanie na
ciepło będzie się różnić od zapotrzebowania innych budynków o podobnej
powierzchni, np. z uwagi na zastosowanie grubszej warstwy ocieplenia przegród
czy zamontowanie w nim „cieplejszych” okien. W przypadku domów o słabej
izolacyjności termicznej, kocioł będzie musiał mieć na tyle dużą moc, żeby
nawet w bardzo mroźne dni był w stanie zapewnić w budynku odpowiednią
temperaturę. W przypadku domów o niewielkich stratach ciepła, do komfortowego
ogrzewania wystarczy kocioł o małej mocy. Urządzenie ze zbyt dużym zapasem mocy w takim budynku będzie generowało jedynie większe zużycie paliwa. Tylko
dokładne obliczenie zapotrzebowania na ciepło domu pozwoli zastosować optymalne
urządzenie. Jest to bardzo ważne, ponieważ kocioł właściwe dobrany do potrzeb
cieplnych domu pozwoli obniżyć koszty zakupu urządzenia i zapewni niższe koszty
ogrzewania. Dokładne określenie zapotrzebowania na ciepło najlepiej zlecić
projektantowi instalacji. Wyliczy on potrzeby cieplne domu m.in. na podstawie
informacji o konstrukcji budynku, jego powierzchni, izolacji przegród
zewnętrznych – ścian, dachu, podłóg, a także liczby mieszkańców, wymaganej
temperatury i miejsca lokalizacji domu. Na tej podstawie dobierze kocioł o najbardziej odpowiedniej mocy.
Kocioł – i co dalej?O kocioł należy dbać, nie mniej niż o samochód, który przynajmniej raz do
roku poddajemy obowiązkowej kontroli technicznej. Aby pracował wydajnie i nie
narażał nas na wyższe koszty ogrzewania czy te związane z usuwaniem
ewentualnych awarii, konieczna jest jego odpowiednia konserwacja i serwisowanie. Kotły na paliwa stałe należy regularnie oczyszczać z sadzy i popiołu. Zanieczyszczenia mogą bowiem obniżać wydajność pracy urządzenia
grzewczego, co przekłada się na większe zużycie paliwa. Kocioł na paliwo stałe
najlepiej jest poddać gruntownej konserwacji w okresie wiosenno-letniej przerwy w ogrzewaniu budynku. Po usunięciu z niego popiołu należy oczyścić ścianki
wewnątrz urządzenia z sadzy i innych pozostałości po spalaniu paliwa.
Czyszczeniu należy poddać również kanały konwekcyjne i otwory dystrybuujące
powietrze – a jeśli kocioł wyposażony jest w automatyczny podajnik, także pojemnik
na paliwo i przewód transportujący je do komory spalania. W czasie prac
konserwacyjnych trzeba też pamiętać o sprawdzeniu szczelności układu
odprowadzania spalin. Przynajmniej raz do roku należy zlecić serwis kotła
gazowego i olejowego. Dobrze to zrobić przed sezonem grzewczym. Przegląd
powierzmy instalatorowi z odpowiednimi uprawnieniami. Najlepiej jeśli będzie to autoryzowany serwisant producenta naszego urządzenia grzewczego.
Nie tylko w kotłowni Nowoczesne kotły gazowe to urządzenia z zamkniętą komorą
spalania. Oznacza to, że ich układ powietrzno- -spalinowy jest szczelny, co
eliminuje ryzyko wydostawania się spalin do pomieszczenia. Takie modele są ponadto wyposażone w wentylator wymuszający dopływ odpowiedniej ilości
powietrza do palnika, a to sprawia, że spalanie paliwa odbywa się w optymalny
sposób. Kocioł z zamkniętą komorą spalania i doprowadzeniem powietrza z zewnątrz nie wymaga montażu w osobnym pomieszczeniu, czyli kotłowni – można go
zamontować np. w łazience lub garderobie. Ważne, aby kubatura pomieszczenie
wynosiła przynajmniej 6,5 m3.
Kocioł z zamkniętą komorą spalania i doprowadzeniem powietrza z zewnątrz nie wymaga montażu w osobnym pomieszczeniu
Z myślą o niższych kosztach ogrzewania Wybierając kocioł, zwłaszcza do domu o małym zapotrzebowaniu
na ciepło, warto zwrócić uwagę na zakres modulacji jego mocy grzewczej (czyli
zakres modulacji palnika). Jest to przedział mocy kotła, np. 3,2-15,2 kW, w którym dopasowuje on ilość wytwarzanego ciepła w zależności od zapotrzebowania
budynku na ciepło w danym momencie, a więc głównie w zależności od temperatury
zewnętrznej. Im większy będzie zakres modulacji mocy grzewczej kotła, tym
urządzenie lepiej będzie dostosowywało swoją pracę do zapotrzebowania na
ciepło. Oznacza to, że nawet kocioł o dużej mocy nie będzie wykorzystywał jej
zawsze w pełnym zakresie. Będzie rzadziej się załączał, a tym samym zużywał
mniej gazu czy oleju.