Infiltracja i eksfiltracja powietrza
Przepuszczalność
powietrza dotyczy wielu materiałów budowlanych i konstrukcji.
Zależy od struktury i gęstości materiału oraz wielkości
pęknięć czy otworów w przegrodach budowlanych. Powietrze
przenika w dwie strony – na zewnątrz budynku lub do wewnątrz.
Gdy powietrze zewnętrzne w sposób niekontrolowany,
przypadkowy, samoistny przepływa do wewnątrz przez otwory
i nieszczelności w przegrodach zewnętrznych budynku
mówimy o
infiltracji powietrza. Odpowiednio eksfiltracja
to ucieczka ciepła wewnętrznego. Oba
te zjawiska występują jednocześnie i mogą mieć dodatni
lub ujemny wpływ na mikroklimat panujący w naszym domu.
fot. BMI Braas
Jak
dochodzi do infiltracji i eksfiltracji powietrza
Nadmierna,
niekontrolowana przepuszczalność powietrza powstaje w wyniku
różnicy
ciśnień,
która
może być spowodowana różnicą temperatury między temperaturą
powietrza w pomieszczeniu a tą panującą na zewnątrz
budynku. Jeśli temperatura wewnątrz pomieszczenia jest wyższa niż
zewnętrzna, to wskutek różnicy ciężarów właściwych
(gęstości powietrza) ciepłego i zimnego, powstają różnice
ciśnień spowodowane ruchem powietrza – ciepłe powietrze wewnątrz
pomieszczenia ma mniejszą gęstość od powietrza zewnętrznego.
W związku z czym dochodzi do zasysania powietrza
zewnętrznego (zimnego) przez szczeliny przegród do budynku
(infiltracja). Natomiast cieple powietrze unosi się do góry
i ucieka przez przegrody zewnętrzne (eksfiltracja). Także
wiatr ma wpływ na różnicę ciśnień. Wiejąc napiera na przegrodę
w wyniku czego powstaje różnica ciśnień między wnętrzem
budynku a otoczeniem. To z kolei powoduje przepływ
powietrza przez wszystkie nieszczelności osłony zewnętrznej
budynku, przy czym po nawietrznej stronie domu zimne powietrze wnika
do środka (infiltracja), a po zawietrznej ciepłe powietrze
ucieka na zewnątrz (eksfiltracja).Negatywne
skutki infiltracji i eksfiltracji
Infiltracja
i eksfiltracja powietrza zachodzą w wyniku przenikania
powietrza do pomieszczeń przez: porowate
elementy budowlane,
nieszczelności
powstałe
podczas osadzania okien i drzwi lub
ich wadliwą
konstrukcję,
pęknięcia
elementów budynków
lub nieszczelności
w ich połączeniach
(np. nieszczelne przepusty i kanały kablowe), nieszczelności
izolacji termicznej ścian
i dachów oraz izolacji przeciwwiatrowej. Nadmierna infiltracja
powoduje zaburzenia
wentylacji
– może zmienić oczekiwany przepływ powietrza i zwiększa
straty ciepła zimą. Latem ważna jest infiltracja
dachu, która
przekłada się na przegrzewania pomieszczeń usytuowanych na
poddaszu. Na ilość wymienianego powietrza mają wpływ: jakość
konstrukcji, różnica ciśnień, a także prędkość
i kierunek wiatru. Eksfiltracja największą rolę odgrywa zimą,
ponieważ wynikiem jej działania są straty
ciepła oraz
wychłodzenie pomieszczeń.
fot. AdobeStock
Szczelność
powietrzna w budynku według przepisówSzczelność
na przenikanie powietrza jest wymogiem wobec budynków wymaganym
przepisami. W Warunkach
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
znajdujemy
zalecenie, aby „przegrody
zewnętrzne nieprzezroczyste, złącza między przegrodami i częściami przegród (między innymi połączenie stropodachów lub
dachów ze ścianami zewnętrznymi), przejścia elementów instalacji
(takie jak kanały instalacji wentylacyjnej i spalinowej przez
przegrody zewnętrzne) oraz połączenia okien z ościeżami należy
projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej
szczelności na przenikanie powietrza”. Przepisy
precyzują też wymogi szczelności, co do niektórych konkretnych
elementów budynku. Przepuszczalność określa się za pomocą tzw.
współczynnika
przepuszczalności powietrza a,
który podaje ilość powietrza w m3 przenikającego
przez przegrodę w czasie 1 godz. (m3/m2×h).
Np. w przypadku ścian
osłonowych określa
się 5 klas w zależności od wartości maksymalnego ciśnienia
próbnego. Przepuszczalność
powietrza dla okien i drzwi balkonowych
określana jest w 4 klasach – w domach jednorodzinnych powinny one
mieć klasę szczelności 3 Polskiej Normy dotyczącej
przepuszczalności powietrza okien i drzwi. Dla okien i drzwi
balkonowych w budynkach wysokościowych przepuszczalność powietrza
musi odpowiadać odpowiada klasie 4 Polskiej Normy dotyczącej
przepuszczalności powietrza okien i drzwi.
zdjęcie tytułowe: Fakro